تاملاتی در باب بیل
وچنان حقیر است که قادر به بخشیدن دیگران نیست
and too petty to forgive
---------------------------------------------------------------------
راستش را بخواهید در این مدت آنقدر در باره بیل و کشنده اش خانم ترومن مطلب خوانده اید که شاید حسی برای خواندن این یکی نداشته باشید . به شما کاملا حق میدهم . اما فقط می خواستم نکته ای را با صدایی نه چندان بلند اعلام کنم : بیل را به کش به هیچ وجه مستحق این همه توجهی نیست که در ایران به آن میشود . البته این گفته به هیچ وجه به معنی نفی سینمای هالیوود و سینمای تماشاگر پسند و از این جور چیزها نیست ( این سینما گاها بسیار لذت بخش و متفکر است ) . بیل را بکش فیلم خوبی است . به قولی اگر در دغدغه های تارانتینو سهیم باشید از این فیلم لذت خواهید برد . بیل را بکش خوش ساخت است . فکر نمیکنم کسی با خوش ساخت بودن این فیلم مخالفتی داشته باشد . نماهای مبارزه و شمیرزنی این فیلم بدون شک از بهترین نماهای مربوط به هنرهای رزمی در سینما هستند . رد پای یک کارگردان خوب و باهوش توی فیلم پیداست . فرم فیلم متعلق به تارانتینوست . فصل بندیها ، نحوه روایت ، آن صحنه های کارتونی و حتی اما ترومن به تارانتینو تعلق دارند . اما بیل را بکش داستانهای عامه پسند نیست . بیل را بکش درست جایی تمام میشود که داستانهای عامه پسند شروع میشود . یعنی درست از زمانی که از جلوی تلوزیون ( یا آنهایی که بلیط گیرشان آمد از روی صندلی سینما ) بلند می شوید و بدنتان را کش و قوسی میدهید . بعد هم پوست تخمه ها ( یا شاید هم خرده چیبسها ) را از روی شلوارتان می تکانید و از اینکه سرکیف آمده اید شنگولید . بیل را بکش درست در همین لحظه تمام شده . لذت بردید به هیجان آمدید از سرجایتان نیم خیز شدید و تمام . و این تمام درست جایی است که داستانهای عامه پسند شروع می شود . توی داستانهای عامه پسند درست از جایی که تراولتا و ال جکسن از رستوران بیرون می روند داستان واقعی توی ذهن شما جان می گیرد . رشد میکند و خودش را با اجزاء فیلم و ذهنیات بینامتنی شما ترکیب می کند . تارانتینو عقده های سینماییش را فیلم کرده . بیل را بکش مجموعه ای است از عقده های زیبای سینمایی یک کارگردان . بیل را بکش فیلم خوبی است . می توان آن را از نظر زیبایی شناسی به نقد گذاشت . می توان از دقت تارانتینو در ترکیب بندی نماها سرکیف آمد . می توان از آن لذت برد . اما نباید آن را یک شاهکار خواند . باید قبول کرد که نیازی نیست به هر چیزی که یک کارگردان خوب می سازد پسوند شاهکار چسباند . نیازی نیست خودمان را پاره کنیم تا از دل این فیلم سرراست تعابیر فلسفی و انسان شناسانه بیرون بکشیم . شاید بیشترین ظلم را در حق این فیلم همانهایی می کنند که نمی توانند آن را به شکل واقعیش قبول کنند . همانهایی که بعد از دیدن فیلم چون خود فیلم قانعشان نکرده به سراغ امکانات و معانی میروند که استاد تارانتینو حتما ( و قطعا و یقینا ) در پشت این تصاویر زیبا پنهان کرده . همانهایی که توانایی لذت بردن حقیقی از تصویر را ندارند و برای شکل دادن به لذتهای مشکوکشان به دنبال ساختن دلایل می روند . دلایل فوق العاده ، درخشان و بی ربطی که بر سر فیلم خراب میشوند و آن را دفن میکنند . به قول سونتاک در ضد تفسیرش این تفاسیر ،کشنده بیل هستند . بیل را بکش فیلم خوبی است اما یک شاهکار نیست . فیلمی است ساده ، سرراست و زیبا ... و همین .
خنده همیشه خوب چیزیه!
توی این چند وقته از بس نوشتم فردا می نویسم و چیزی ننوشتم تبدیل شدم به اسطوره چوپان دروغگو . ولی از این به بعد سعی می کنم یه کم مرتب تر و منظم تر باشم ( لطفا به کلمه سعی می کنم توجه کنید!! )
یه چیزی دو سه هفته س که رو دلم مونده و خیلی دوست دارم در بار ه ش چیزی بنویسم.نمیدونم از نمایشگاه ششمین دوسالانه نقاشی معاصر ایران که توی موزه هنرهای معاصر برگزار شد بازدید کردین یا نه . به نظر من که خیلی خوب و قابل قبول بود . سطح بعضی از کارها که واقعا بالا و قابل توجه بود . مخصوصا نقاشی های آقای مصطفی دمیر چی محمودی که به نظر من فوق العاده بودن . باربد گلشیری پسر هوشنگ گلشیری هم موفق شد که جایزه سوم نمایشگاه دو سالانه رو به دست بیاره . انگار خون پدر داره کار خودشو می کنه . اما هدف از این نوشته تعریف و تمجید نیست . هدف چیز جالبیه که نمیدونم تا چه اندازه صحت داشته باشه . این جملاتی رو که در پایین می خونین عینا از شماره پنجم نشریه نقش ویژه نمایشگاه دو سالانه نقاشی نقل شده :
...اما در ادامه برنامه دوسالانه باید از روز سه شنبه 18 آذر ماه یاد کرد که در آن هنرمندان برگزیده معرفی شدند و هدایایی را از آن خود کردند که نام آنها به شرح زیر است :نفر اول : احمد منتظری رودبارکی برنده 100 هزار دلار جایزه نقدی ، تندیس دوسالانه ، سه ماه بورس مطالعاتی فرانسه . نفر دوم رکن الدین حائری زاده برنده تندیس دوسالانه و دوماه بورس مطالعاتی فرانسه . نفر سوم باربد گلشیری برنده تندیس دوسالانه و یک ماه بورس مطالعاتی فرانسه و در کنار نفرات برتر ، برگزیدگان دوسالانه : مصطفی دره باغی ، مصطفی دمیرچی محمودی ، وحید حکیم ، محبوبه زاده احمد ، محمد شاهو بابایی و افشین پیر هاشمی که هریک برنده لوح افتخار و 10 سکه بهار آزادی شدند .
این نوشته در آن واحد دو حس متفاوت در آدم ایجاد میکنه . یکی خوشحالی به خاطر اینکه نقاشی تا حد نسبتا خوبی جایگاه خودشو پیدا کرده . اینکه دیگه به نقاشی و رقابت توی این شاخه هنری به شکل یه کار حاشیه ای و آماتوری نگاه نمیکنن . و یه حس خیلی بد هم به خاطر اینکه این جایزه ها ناخوداگاه آدم رو به یاد داستان نویسی توی ایران میندازن . به یاد اینکه نوع برخورد با داستان و داستان نویس تا چه حد بد و اسفباره . اینکه تمام کارها توی این حوزه هنوز در حد مرام گذاری و ایول گویی انجام میشه . یه مقایسه ای بین جایزه ها بکنین . لااقل کمی به وضع داستان نویسی می خندین . خنده همیشه خوب چیزیه!